Астана – Қазақстанның елордасы және туристер үшін тартымды, Қазақстан астанасының тұрғындары мен қонақтарының тұруына қолайлы, қоршаған ортасы қолайлы заманауи қала.
Бірқатар себептерге байланысты Астана 1998 жылы жаңа Қазақстанның астанасы атанды. ХХ ғасырдың аяғында еліміздің бұрынғы астанасы – Алматы қаланың одан әрі дамуына кедергі келтіретін көптеген мәселелерге тап болды: халық санының көптігі (1,5 миллионнан астам тұрғын); автомобиль жолдарының кептелісі; экологиялық жағдайдың нашарлауы. Сонымен қатар, "Оңтүстік астананың" тығыз дамуы іс жүзінде қаланың заманауи дамуына мүмкіндік қалдырмады.
Астананың пайдасына таңдау бірқатар шешуші артықшылықтардың арқасында жүзеге асты: қаланың кең аумағы, қолайлы географиялық орналасуы – елдің басты экономикалық орталықтарына жақындығы, айтарлықтай демографиялық әлеует, жақсы дамыған көлік инфрақұрылымы және салыстырмалы түрде қолайлы орта.
Қала Қазақстанда Есіл немесе Есіл өзендерімен екіге бөлінген: оң жағалау - "ескі" қала және сол жағалау - "жаңа". Соңғы жиырма жылда болған өзгерістердің ауқымын бағалау үшін бүкіл қаланы көру керек. Бұл жаһандық өзгерістерге 1997 жылы астананы Алматыдан Астанаға көшіру түрткі болды, ол кезде қала осылай аталған. Қала орасан зор қарқынмен өсе бастады, астананың жаңа бөлігі басынан бастап салынды: даланың орнында мемлекеттік қызметтердің, шет мемлекеттердің елшіліктерінің, бизнес орталықтарының, ұлттық компаниялардың айналы зәулім ғимараттарымен салынған кең даңғылдар пайда болды. және жоғары санатты қонақүйлер. Атақты сәулетшілердің бірегей футуристік ғимараттары қаланың келбетін өзгертті, ал "ескі" қаланың тұрғындары инфрақұрылымы дамыған жаңа тұрғын үй кешендеріне қуана қоныс аударуда.
Қазіргі уақытта Астананың аумағы 722 шаршы шақырымнан асады, халқының саны 1 миллионнан асады. Қала төрт ауданнан тұрады – "Алматы", "Сарыарқа", "Есіл" және "Байқоңыр". Астана Қазақстанның орталығында құрғақ дала зонасында (құрғақ бетеге-селеулі дала зонасы) орналасқан. Қала аумағы жайылма үстіндегі аласа террасалардан тұрады. Есіл өзені елорданың басты су жолы болып табылады. Климаты шұғыл континенттік – қысы суық және ұзақ, жазы ыстық, орташа қуаң. Еуразия құрлығының қақ ортасында ыңғайлы орналасуы Астананы экономикалық тұрғыдан тиімді көлік, коммуникация және логистикалық орталыққа, Еуропа мен Азия арасындағы өзіндік транзиттік көпірге айналдырады.
Ақмоланың ұлан-ғайыр даласы ежелден түрлі өркениеттер мен мәдениеттер тоғысып, тоғысқан жер болған. "Тарихтың атасы" Геродот өз еңбектерінде осы жерлерде керуендер өтетін Үлкен Дала (кейінірек Ұлы Жібек жолы деп аталған) арқылы өтетін жолды атап өткен. Бұрын дәстүрлі түрде тек мал шаруашылығымен және егіншілікпен айналысатын қалаларда қолөнер мен қолөнердің дамуына, сауданың өркендеуіне Үлкен Дала арқылы өтетін керуен жолдары ықпал етті.
Қазіргі Астанадан бес шақырым жерде ортағасырлық Бозоқ қалашығы табылды, оны Қазақстан астанасының мыңжылдық ізашары деп атауға болады.
Осыдан екі жүз жылдай бұрын, ХІХ ғасырдың 30-шы жылдары Ақмола ауылының орнында осы далада әскери, сауда және экономикалық орталық қызметін атқарған Ақмола қаласы пайда болды.
Өткен ғасырдың 60-жылдары тың игерілуімен Ақмола қаласы Целиноград болып өзгертілді. 1992 жылы қалаға Ақмола тарихи атауы қайтарылды.
1998 жылы 6 мамырда Қазақстанның астанасы мәртебесін алғаннан кейін қала "Астана" дегенді білдіретін Астана атауын алды. Осылайша ежелгі білікті шеберлер, білікті саудагерлер мен еңбекқор диқандар қаласы жаңа, демократиялық егемен Қазақстанның мемлекеттік, қоғамдық және мәдени өмірінің орталығына айналды.
2019 жылдың 23 наурызында Қазақстанның жаңа президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Астананы еліміздің тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың құрметіне қайта атау туралы жарлыққа қол қойып, қала Астана деп аталды. Емле дефис арқылы жазылып, жаңа атау "билік нұры, нұрлы билеуші" деп аударылады ("нұр" сөзі қазақ тілінен аударғанда "нұр", "сұлтан" "билік, билеуші" дегенді білдіреді).
Бүгінде Астана ел дамуының негізгі желілерінің қиылысында орналасқан Қазақстанның ірі басқару орталығы ғана емес. Бұл Қазақстанның инновациялық дамуына серпін беретін көшбасшы қала. Жаңа мыңжылдықтағы Қазақстандағы өзгерістердің локомотиві болып табылатын қала. Даладағы туристік інжу.
Жаңа елорданың басты символы, өзіндік "визит карточкасы" "Бәйтерек" кешені болды.
Басқа бірегей сәулет ғимараттарының ішінде мыналарды атауға болады:
• Белгілі британдық сәулетші Норман Фостер жобалаған және пирамида пішінінде жасалған Бейбітшілік және келісім сарайы;
• "Хан Шатыр" сауда-ойын–сауық орталығы - әлемдегі ең биік шатырлы ғимарат;
• Теңізден ең алыс орналасқан "Ailand" океанариумы;
• "Астана опера" опера және балет театры;
• Орталық Азиядағы ең ірі мешіт "Әзірет Сұлтан" мешіті;
• Богородицы Успениясының құрметіне арналған собор;
• Әулие Мария Архиепархиясының Рим-католиктік соборы;
• "Бейт Рахел Чабад Любавич" синагогасы;
• "Қазақстан" орталық концерт залы;
• "Қазақ Елі" монументі;
• Қазіргі заманғы өнер мұражайы және Президенттік мәдени орталық.
2021 жылы Қазақстан мен Орталық Азиядағы ең биік 88 қабатты "Абу-Даби Плаза" зәулім ғимаратының құрылысы жоспарланған. Астанадағы жаңа спорт нысандарының ішінде 30 мың көрерменге арналған "Астана–Арена" жабық стадионы, 2011 жылы әлемдегі ең үздік деп танылған 10 мың орындық бірегей "Сарыарқа" велотрегі бар. Тағы бір маңызды спорт кешені – ең жоғары халықаралық стандарттарға сай келетін "Алау" мұзайдыны сарайы.
