Табиғат саяхатшылардың біздің елге деген қызығушылығының басты себебі болып табылады, бірақ сәулет мұрасы да көп көңіл бөледі. Бұл мақалада біз сіздерге саз, ағаш және тас дәуірінен бастап қазіргі заманғы материалдар-бетон, болат және шыныға дейінгі Қазақстанның ең ғажайып сәулет құрылыстарының топ – 7-ін ұсынамыз.
1. Киіз үй
Сәулет-бұл белгілі бір халықтың мәдениеті туралы бай ақпараттың қоймасы. Киіз үй, бәлкім, қазақ көшпенділерінің өмірі мен тұрмысы туралы ең жақсы түрде баяндайды. Киіз үйдің пайда болу тарихы біздің дәуірімізге дейінгі XII ғасырдан бастау алады. Ал қазақ киіз үйі деп аталатын сфералық күмбезі бар көшпелі тұрғын үй XIX ғасырдың басында қалыптасты. Көп жыл бұрынғыдай киіз үй-Қазақстанның заманауи мал өсірушілерінің өміріндегі таптырмас элемент. Негізгі құпия ыңғайлы, қарапайым және практикалық: оңай тасымалданады, тез жиналады, ал киіз жамылғысы жаңбырдан, желден және суықтан сақтайды. Киіз үй-бұл күрделі құрылыстан еш кем түспейтін, қымбат емес жайлы тұрғын үй. Киіз үйді көшпелі сәулет өнерінің жауһары деп атайды.
2. “Хан Шатыр”
Қазақстан елордасы-Нұр-сұлтан қаласының сәулеті қарқынды дамып келеді және жылдан жылға өзгеріп келеді. Нұр-сұлтан бүгін-бұл “Бәйтерек”, “оттық” және “Солтүстік Жарық”ғана емес. Елорда батыл дизайны бар монументалды және зәулім ғимараттармен көз тартады, олардың бірі – “Хан Шатыр”.
Қазақ тілінен аударғанда оның атауы “шатырлар арасындағы Хан” дегенді білдіреді, ғимарат әлемдегі ең биік шатыр ретінде Гиннестің рекордтар кітабына енген.
Бұл ретте “Хан Шатыр” -Орталық Азиядағы ең үлкен сауда-ойын-сауық орталығы. Forbes журналы оны әлемдегі үздік экоқұрылымдардың ондығына енгізді.
Ол мәңгілік жаздың басты идеясын керемет түрде бейнелейді. Ерекше 150 метрлік шатыр ішкі кеңістікті жылу мен қатты аяздан қорғайтын, ішінде жайлы микроклимат жасайтын ерекше инновациялық материалдардан жасалған.
“Хан Шатыр” -қазіргі заманғы сәулет өнерінің жауһары, ол қазіргі заманғы мегаполистің сәулеттік сан алуандығынан айқын көрінеді.
3. Қожа Ахмет Яссауи және Арыстан баб кесенелері
Түркістан қаласы көптеген әдемі сәулет ескерткіштерімен әйгілі. Олардың ішіндегі ең көрнектісі-Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, немесе ол мұсылмандарға арналған екінші Мекке деп те аталады. Бірақ Арыстан баб қабірін еске алмай, кесене туралы айту мүмкін емес. Өйткені, бір болмаса, екінші болмайды. Арыстан Баб көзі тірісінде Ахмет Яссауидің ұстазы болған.
Алтын Ордаға жеңіс құрметіне Ұлы Әмір Тамерлан ұлы ғимарат-әулие Қожа Ахмет Яссауиге кесене салуды жоспарлайды. Ясы қаласының ортасында (Түркістанның бұрынғы атауы) әр қала тұрғыны қатысқан бұрын-соңды болмаған құрылыс басталды. Бірақ түсініксіз түрде салынған қабырғалар құлады. Содан кейін Ахмед Яссауи түсінде Тамерланға келіп, алдымен мұғаліміне кесене салуды өтінді.
Тамерлан XII ғасырда қайтыс болғаннан кейін Арыстан бабтың ізбасарлары салған кішкентай екі бөлмелі кесененің орнына монументалды ғибадатхана тұрғызды.
Арыстан баб мазары ауа райының қолайсыздығынан бірнеше рет қирап, қайта қалпына келтірілді. 1971 жылы жергілікті тұрғындардың қаражатына Арыстан баб кесенесі күйдірілген кірпіштен қайта салынды. Тамерлан дәуірі тек онда мұқият сақталған ежелгі оюланған бағандармен ғана есте қалады.
Қожа Ахмет Яссауидің қасиетті әрі айбынды кесенесі мақтанышпен 37,5 метрге көтеріледі. Оның құрылысы 1405 жылы аяқталды. Қабірдің ғажайып энергетикасы тарихты түсінуге және қазақ мәдениетіне жанасуға мүмкіндік береді.
Көптеген саяхатшылар Ахмед Яссауи кесенесіне зиярат етуді Арыстан баб қабіріне барудан бастайды.
4. “Қазақстан”Қонақ Үйі
ХХ ғасырдың екінші жартысында Алматы қаласының құрылысы тәжірибелік сипатта болды. Осының арқасында кеңестік модернизм стилінде сол кездегі көптеген өршіл құрылымдар пайда болды. Мысалы, 102 метрлік 25 қабатты ғимарат, ол 32 жыл бойы Алматыдағы ең биік ғимарат болып саналды. Сейсмикалық қауіпті қалада 12 қабаттан жоғары ғимараттар салу мүмкін болмады. Сол кезеңдегі инновациялық құрылыс әдісінің арқасында “Қазақстан” қонақ үйі бүгінгі күнге дейін Алматының ең сейсмикалық төзімді ғимараты болып қала береді.
Төбесінде алтын “тәжі” бар биік мұнара-бұл қаланың белгісі.
5. Вознесенский соборы
Алматыда бірегей көне технология бойынша шегесіз ағаштан тұрғызылған әлемге әйгілі діни көрікті орын орналасқан. Орыс Православие шіркеуінің көтерілу соборы әлемдегі ағаштан жасалған ең биік ғимараттардың сегізіне кіреді. Ғибадатхананың ішкі көрінісі суреттермен, шыбықтармен және жалған әшекейлермен безендірілген, олар осы қасиетті жерге ерекше әсемдік береді.
Бірегей собор 1907 жылы приходшыларға есігін айқара ашты. Үш жылдан кейін қалада ең күшті жер сілкінісі болды, ол айналадағы барлық ғимараттарды қиратты. Тек арнайы құрылыс технологиясының арқасында собор зардап шеккен жоқ.
Бүгінгі таңда ғибадатханада жүздеген христиандар үшін күнделікті қызмет көрсетіледі. Ал собордың өзі Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлемде бірегей тарихи ескерткіш атағына ие.
6. “Көк Төбе” Телемұнарасы
“Көк Төбе” алматылық телемұнарасы нақты техникалық тапсырмаларды орындау үшін салынған. Бірақ талғампаз, ерекше сәулеттік дизайн және құрылымның биіктігі телемұнараны қаланың символына айналдырды.
Оны салу үшін сол жылдардағы құрылыстың инновациялық әдістері қолданылды. Сазды топырақтағы 372 метрлік мұнараның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін салмағы 45 мың тонна бетон негіз салынды! Телемұнараның жалпы салмағы 50 мың тоннаны құрайды. Тербелістердің маятникті сөндіргіш жүйесінің арқасында телемұнара желдің қатты екпінінен қорықпайды және 10 баллға дейін жоғары сейсмикалық төзімділікке ие!
Телемұнара Қазақстандағы ең биік ғимараттар рейтингінде екінші орын алады.
7. Бекет ата жер асты мешіті
Бекет ата жер асты мешіті Ақтаудың жанында Оғыланды шатқалында орналасқан. Негізгі архитектуралық ерекшелігі-бұл мешіт жартаста кесілген. Бұл жай үңгір емес, бірнеше толыққанды бөлмелердің бөлмесі. Мешіттің қабырғалары араб және парсы жазуларымен безендірілген.
Гермит Беккет өз өмірінде Қазақстанда осындай төрт сәулет ескерткішін тұрғызды. Жыл сайын мыңдаған қажылар храмға дұға етуге келеді.
Информация взята с сайта Tengritravel.kz
